पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ११ ते १२ नोव्हेंबर दरम्यान भूतानचा दोन दिवसांचा राजकीय दौरा यशस्वीरित्या पूर्ण केला. भूतानचे राजे जिग्मे खेसर नामग्याल वांगचुक यांच्या निमंत्रणावरून झालेल्या या भेटीमुळे सांस्कृतिक, आध्यात्मिक आणि विकासात्मक उपक्रमांद्वारे भूतानसोबतची भारताची भागीदारी अधिक दृढ झाली आहे.
उच्चस्तरीय बैठका आणि ‘माइंडफुलनेस सिटी‘ला पाठिंबा
भेटीदरम्यान पंतप्रधान मोदी यांनी राजे चौथे ड्रुक ग्याल्पो यांची भेट घेतली. एक्स वरील पोस्टमध्ये मोदी म्हणाले की, त्यांनी भारत-भूतान संबंध अधिक दृढ करण्यासाठीच्या प्रयत्नांबद्दल राजांचे कौतुक केले. या चर्चेत ऊर्जा, व्यापार, तंत्रज्ञान आणि कनेक्टिव्हिटीमधील सहकार्यावर लक्ष केंद्रित करण्यात आले.
- पंतप्रधानांनी गेलेफू माइंडफुलनेस सिटी प्रकल्पातील प्रगतीचे कौतुक केले, जो भारताच्या ‘अ‍ॅक्ट ईस्ट’ धोरणाशी सुसंगत आहे.
- संयुक्त प्रेस विज्ञप्तीनुसार, भारताने भूतानच्या १३ व्या पंचवार्षिक योजनेला, ज्यात आर्थिक प्रोत्साहन कार्यक्रमाचा समावेश आहे, पाठिंबा दिला आहे.
पंतप्रधान मोदींनी भूतानचे पंतप्रधान दाशो त्शेरिंग तोबगे यांच्याशीही स्वतंत्र चर्चा केली.
आध्यात्मिक गुरू: भूतानी नेत्यांकडून मोदींचे कौतुक
भूतानच्या पंतप्रधानांनी मोदींचे कौतुक करत त्यांना “आध्यात्मिक गुरु” असे वर्णन केले. जागतिक शांती प्रार्थना महोत्सवाचा भाग म्हणून सुरू झालेल्या पवित्र कालचक्र सशक्तीकरणाचे उद्घाटन आणि आशीर्वाद मोदींनी दिला,असे भूतानी नेत्याने सांगितले.
या दौऱ्यात पंतप्रधान मोदी ११ नोव्हेंबर रोजी चांगलिमिथांग स्टेडियम येथे राजे चौथे ड्रुक ग्याल्पो यांच्या ७० व्या जयंतीनिमित्त आयोजित समारंभात सन्माननीय पाहुणे होते.
महत्त्वाचे विकास प्रकल्प आणि कनेक्टिव्हिटी
१,०२० मेगावॅट क्षमतेच्या पुनात्संगचु-II जलविद्युत प्रकल्पाचे उद्घाटन हे या भेटीचे एक प्रमुख आकर्षण होते. या प्रकल्पाचे वर्णन भारत आणि भूतानमधील “मैत्री आणि अनुकरणीय सहकार्याचे” प्रतीक म्हणून केले गेले.
- दोन्ही देशांनी पुनात्संगचु-II मधून भारतात वीज निर्यात सुरू झाल्याचे स्वागत केले.
- १,२०० मेगावॅट क्षमतेच्या पुनात्संगचु-१ जलविद्युत प्रकल्पाच्या मुख्य धरणाचे काम पुन्हा सुरू करण्यास आणि ते जलद पूर्ण करण्यास दोन्ही देशांनी सहमती दर्शवली.
- भारताने ऊर्जा प्रकल्पांसाठी ४० अब्ज रुपयांच्या सवलतीच्या कर्जाची घोषणा केली आहे.
- गेलेफू-कोकराझार आणि समत्से-बनरहाट या दोन रेल्वे लिंकसाठी सप्टेंबरमध्ये सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी झाल्याची नोंद घेण्यात आली.
सीमापार कनेक्टिव्हिटी वाढवण्यासाठी, पंतप्रधान मोदींनी घोषणा केली की भारत इमिग्रेशन चेकपोस्ट स्थापन करेल, ज्यामुळे गेलेफूमध्ये गुंतवणूकदार आणि पर्यटकांची हालचाल सुलभ होईल.राजा जिग्मे खेसर नामग्याल वांगचुक यांनी भारतातून भगवान बुद्धांच्या पवित्र पिप्रहवा अवशेषांच्या उपस्थितीबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली, जे सध्या उत्सवादरम्यान थिंपूमध्ये सार्वजनिक श्रद्धेसाठी ठेवले आहेत.
पंतप्रधान मोदींच्या भूतान दौऱ्यात खते आणि जीवनावश्यक वस्तूंच्या अखंड पुरवठ्यासाठी भारताचे कौतुक करण्यात आले, तसेच उभय देशांनी STEM, फिनटेक आणि अवकाश यांसारख्या उदयोन्मुख क्षेत्रांमधील सहकार्याचा आढावा घेतला; या भेटीमुळे UPI चा दुसरा टप्पा कार्यान्वित झाला, ज्यामुळे भूतानी प्रवाशांना भारतात QR कोडद्वारे पेमेंट करणे शक्य होणार आहे, तर राजगीरमधील रॉयल भूतान मंदिराचा अभिषेक आणि वाराणसीमध्ये भूतानी मंदिर व अतिथीगृहासाठी जमीन देण्याच्या भारताच्या निर्णयामुळे सांस्कृतिक संबंध अधिक दृढ झाले.
